پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیة الله کعبی

حقوق بین الملل معاصر غربی غیر دینی و قدرت محور است/قدرت نمی تواند سازنده حق باشد

حقوق بین الملل معاصر غربی غیر دینی و قدرت محور است/قدرت نمی تواند سازنده حق باشد

یک عضو مجلس خبرگان رهبری در همایش ملی جایگاه ادیان در نظام‌های حقوقی با بیان اینکه قدرت نمی تواند سازنده حق باشد در حالی که اکنون هژمونی قدرت حرف اول را در مسائل بین الملل و در استقرار نظامهای حقوقی می زند، گفت: حقوق بین الملل معاصر غربی، غیر دینی و قدرت محور است. 

حقوق بین الملل معاصر غربی غیر دینی و قدرت محور است/قدرت نمی تواند سازنده حق باشد

شنبه ۲۳ آذر ۱۳۹۲ - ۱۵:۵۳

به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله عباس کعبی عضو مجلس خبرگان رهبری، امروز 23 آذرماه در همایش ملی جایگاه ادیان در نظام‌های حقوقی که در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد به ارائه سخن پرداخت.

آیت الله کعبی گفت:  به جایگاه ادیان در نظامهای حقوقی دو نوع  نگاه می توان داشت: یک نگاه، نگاه منفعلانه و نگاه دیگر، نگاه فعال است. نگاه منفعلانه یعنی اینکه ما نظامهای حقوقی سکولار را به مثابه واقعیت تلقی کنیم و بعد بگوئیم شهروندان متدین در جای جای جهان به مثابه یک اقلیت از چه حقوقی برخوردارند.

وی افزود: آن موقع برنامه جهانی حقوق بشر، سازمان ملل، میثاقهای مدنی و فرهنگی و اجتماعی و مصوباتی که در این زمینه وجود دارند به عنوان مثال اعلامیه مجمع عمومی سازمان ملل در خصوص تمام انواع و اشکال عدم تسامح یا تبعیض بر پایه دین (1981) یا نامه مجمع عمومی سازمان ملل در خصوص پایان بخشی به همه اشکال تبعیض دینی ازجمله تبعیض بر پایه دین (1996) را بحث کنیم و بگوئیم اهانت به ادیان و مذاهب و ایجاد تنفر مذهبی برخلاف کنوانسیونهای بین المللی است.

وی با تأکید بر اینکه اینها نگاه های منفعلانه است، اظهار داشت: چون دین در متن نظام حقوقی سکولار نمی تواند سر بلند بکند و به اصطلاح خودش را بروز دهد. نگاه دوم، نگاه فعال است که دین که یک نظام حقوقی متکامل دارد اصولا چه نگاهی به جهان بشریت می اندازد و چگونه تعاملی را طراحی می کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه دین بر پایه فطرت و عقلانیت و حقیقت استوار است، بیان کرد: رسالت دین سعادت بشری و تحقق ولایت روحانیت و حق و عدل و محو کلیه اشکال تبعیض و ظلم و گمراهی و تاریکی در حیات بشری است. دین، برخوردار از یک نظام حقوقی جهانی هماهنگ و متوازن برای جهان متفاوت و پرتلاطم است که قادر است جواب تمام مسائل بشریت را به سادگی و روشنی ارائه دهد و مشکلات انسانها را حل کند. اما در مقابل با پدیده ای بنام قدرت روبرو هستیم. نقش قدرت در فلسفه حقوق در تمام نظامهای حقوقی برجسته است و یک نظامی را بنام نظام سلطه شکل داده که در مقابل دین است.

این محقق و نویسنده کشورمان تصریح کرد: با این وصف نظام سلطه بر پایه منطق قدرت و زورمداری و روابط گوناگون جوامع انسانی خرد و کلان و در عرصه روابط ملتها و دولتها و جهان متکثر و محیط بین الملل خود را تحمیل کرده است یعنی با این واقعیت روبرو هستیم.

وی افزود: قدرت وجود دارد و خودش را هم تحمیل می کند و حقوق خودساخته ای را برای خود به رسمیت شناخته و به وجود آورده است که نظام ظالمانه نتیجه آن است و فریاد مظلومان حق طلب و عدالت خواه در مقابل سلطه گران جهان نه تنها دیده نمی شود بلکه با ابزار حقوق بین الملل و قطعنامه های شورای امنیت سرکوب می شود و در جهان معاصر میدان تأثیرگذاری فعال برای ترسیم نقشه روابط بین الملل و همچنین سهم کشورها و فرهنگها و ادیان و ملل به میزان قدرت آنان بستگی دارد نه حقانیت یا مشروعیت و نه مصالح عموم بشریت و نه تحقق عدالت و صلح. همین امر باعث شده قواعد حقوق بین الملل معاصر کارآمدی خود را در حل مسائل انسان معاصر و تحقق صلح و امنیت و توسعه اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی از دست بدهد.

کعبی با تأکید بر اینکه قدرت نمی تواند سازنده حق باشد در حالی که اکنون هژمونی قدرت حرف اول را در مسائل بین المللی و در استقرار نظامهای حقوقی می زند، بیان کرد: اصولا قدرت نمی تواند سازنده حق و حقوق باشد. بلکه این حق و حقوق است که مسیر قدرت را باید ترسیم و آنرا محدود و کنترل کند. این اتفاقی است که هیچ گاه نمی افتد یعنی چرخه ثروت و تکنیک و فن و قدرت سهم فرهنگها و ملتها و ادیان را در حقوق مشخص می کند و هیچ گاه این چرخه بر علیه ثروت و تکنیک و قدرت به کار برده نمی شود.

آیت الله کعبی با بیان اینکه حقوق بین الملل معاصر غربی، غیر دینی و قدرت محور شکل گرفته است، اذعان کرد: امروز سازمان ملل، سازمان نظام سلطه با ابزار حقوق بین الملل بر علیه ملتهای مستقل و آزادی خواه و عدالت گرا و حق طلب است.  نظامهای سکولار نمی توانند هیچ کدام از مشکلات بشر را حل کنند. در جهان معاصر میدان تأثیرگذاری فعال در ترسیم روابط بین‌المللی و سهم کشورها و فرهنگ به میزان قدرت آنان بستگی دارد و به حقانیت و مشروعیت آن‌ها ربطی ندارد. دین بدون پشتوانه قدرت نمی‌تواند به اهداف خود برسد. به همین دلیل پیدایش دولت باید منشأ دینی داشته باشد.

آیت الله کعبی با بیان اینکه قدرت دینی بر پایه توحید شکل می‌گیرد و تنوع و تکثر و وجود نظام حقوقی را بر پایه یک واقعیت به رسمیت می‌شناسد، اظهار داشت: در واقع روابط بین‌المللی که بر اساس عدل و احسان و تعادل با غیرمسلمانان و نیز برادری و همبستگی با مسلمانان برقرار شده است، تلاش می‌کند جهانی عاری از فساد را برای بشریت به ارمغان آورد تا کشورها بر اساس التزام به عدل از حقوق یکسانی برخوردار باشند.

وی افزود: جهاد، ضمانت حقوق بین‌الملل واقعی است و حقوق بین‌الملل بر پایه وظایف و پایبندی به عهد و میثاق و گفتگوی برابر شکل گرفته است. بنابراین باید این حقوق بسترسازی برای حاکمیت الهی، تحکیم پایه اخلاق و استحکام بنیاد خانواده باشد. اگر جهاد و اقتدار بر پایه حق شکل نگیرد، ذلت و فقر و تنگدستی به وجود می‌آید. بنابراین جهاد ابزاری برای تحقق حقوق بشر است. در واقع دین متعالی دارای نظام حقوقی متعالی است و در ادیان الهی هم وجود دارد و خاستگاه و پیدایش دولت در حیات اجتماعی انسان‌ دینی بوده است.

وی با تأکید بر اینکه درگیری و چالش برای استقرار نظام حقوقی دینی در گستره جهانی یک امر طبیعی است و دشمنان دین ممکن نیست بتوانند این را تحمل کنند، گفت: شاید مخالفت برای مسأله هسته ای جمهوری اسلامی، قدرت منطقه ای شدن جمهوری اسلامی و گستره بین المللی نظام حقوقی اسلامی باشد و نه صرف ایران هسته ای. بلکه هویت اسلامی بر پایه نظام حقوقی بنیادی ترین مسأله است که این مسأله را بر نمی تابند. بعد از معاهده ژنو، اینها باز عهدشکنی کردند و مسائل غیرهسته ای را به هسته ای ربط می دهند. اینها نشان دهنده این است که اینها به دنبال استحاله انقلاب و هویت اسلامی هستند.

وی در پایان سخنانش تصریح کرد: امروز دین جای خود را در صحنه روابط بین الملل باز کرده است و آلترناتیوسازی برای نظام متعالی دینی بنام طالبان و امثال طالبان هم شکست خورده و چالش بزرگ نظامهای سکولار به جایی رسیده که در کشوری مثل سوریه به جای اینکه با تروریسم مبارزه کنند تروریستها را مسلح می کنند و تلاش می کنند اینها را به نام دین و جنگ دین بر علیه نظام های دینی معرفی کنند، در حالی که امروز نظام حقوقی دینی بر پایه عقلانیت و معنویت و عدالت و رحمت و محبت مبشر صلح و امنیت بر پایه عدالت است و این از جمهوری اسلامی شروع شده و جهانی خواهد شد.